فانتوم در شیراز
تا سال 1988، هنگ تاكتيكي 71 ام در پايگاه هفتم شكاري در نزدیکی شیراز مستقر بود و جنگنده‌هاي F-4E را پرواز مي‌داد.
عكس يادگاري از دوران شكوه و اقتدار IIAF و اسكادران تاكتيكي هفتم در شيراز (1347)
ايستاده از چپ به راست:
البرزي – فرامرزيان – قلعه‌ايي – ناهيد – صبوري – جعفري – سياه منصوري – عمراني – سرتيپ سيدجوادي (فرمانده پايگاه) – رياحي (فرمانده اسكادران) – آجوداني – پيراسته – ذوقي مقدم – طوسي – مساعد – شروين – اخلاقي
رديف نشسته از سمت چپ:
ستواندوم تقدس – تقي زاده – فرحناك – فريدوني – رامين فر – ضرابي – افغان طلوعي – جمشيد افشار – گرانمايه - هدا
فانتوم در بندرعباس
هنگ تاكتيكي 91 ام در پايگاه نهم شكاري بندرعباس استقرار داشت و شامل دو اسكادران 91 و 92 مجهز به جنگنده‌هاي F-4E بود. هنگ 91 ام در سال 1988 تلفاتي بسياري داد. در آن سال يك فروند هواپيماي ترابري C-130 كه تعدادي از خلبانان و خدمهء پروازي اين پايگاه سرنشين آن بودند، در نزديكي پايگاه هوايي بندرعباس به زمين مي‌خورد و تمامي مسافرانش را به كشتن مي‌دهد. اگرچه هيچ يك از يگانهاي تشكيل شده براي اف-4 فانتوم در نيروي هوايي ايران دائمي نبودند، اما پايگاه نهم بندرعباس، همواره يكي از مهمترين پايگاههاي فانتوم باقي ماند و به طور مرتب هواپيماهايي از پايگاه سوم همدان و دهم چابهار به جمعش افزوده مي‌شدند.
در ساعت 9:15 روز 26 نوامبر 2007 یک فروند جنگندهء F-4D جمعی پایگاه دهم در چابهار، به هنگام پرواز نمایشی به مناسب هفتهء بسیج در نزدیکی بندر کنارک، به آبهای ساحلی ایران در دریای عمان برخورد میکند و متلاشی میشود. متاسفانه هر دو خدمه این فانتوم یعنی سرگرد علیاصغر آفرین شهریا (استاد خلبان صندلی عقب) و ستواندوم رضا صادقی مهر (دانشجوی خلبانی صندلی جلو) فرصت اجکت پیدا نمیکنند و به شهادت میرسند. فانتوم در چابهار
هنگ تاكتيكي 101 ام كه داراي دو اسكادران 101 و 10 بود در چابهار استقرار داشت و جنگنده‌هاي F-4E را پرواز مي‌داد، پس از شروع جنگ با عراق منحل شد و هواپيماها و خدمه‌اش جهت تقويت ساير يگانها مورد استفاده قرار گرفتند. با اين حال هنگ 101 ام در دهه 1990 دوباره سازماندهي شد و اين بار با معدود بازماندگان جنگنده‌هاي F-4D حيات خود را آغاز نمود. پيشتر اين جنگنده‌ها در اختيار اسكادران 71 پايگاه هفتم شيراز بودند كه بمب‌افكن‌هاي سوخوي Su-24MK جاي آنها را مي‌گيرند.
با گذشت تنها چند روز از آغاز جنگ هشت ساله، سربازان عراقي ياد گرفتند چگونه از حملات پياپي و سنگين نيروي هوايي ايران جان سالم به دربرند، به ويژه از چنگ موشكهاي دقيق و بسيار كشندهء ماوريك AGM-65A Maverick كه توسط جنگنده‌هاي F-4E شليك مي‌شدند. در اين عكس، خدمهء يك نفربر BMP-1 به سرعت از درون خودرويشان خارج مي‌شوند، زيرا در افق يك فروند فانتوم ايراني را ديده‌اند.
يكي از مهمترين دگرگوني‌ها در اواخر دهه 1980 انجام گرفت. در آن هنگام هنگ 32 و 71 فانتومهاي خود را مبادله كردند و باقيماندهء جنگنده‌هاي F-4D به هنگ 71 منتقل مي‌شوند و دو اسكادران 71 و 72 را تشكيل مي‌دهند. هردوي اين يگانها، به طور مرتب هواپيماهايي از ديگر پايگاهها جهت تقويت سازمان جنگي خود دريافت كرده بودند كه به اين هواپيماها، نام اسكادران 306 يا 308 به ياد يگانهاي قديمي اعطا شده بود. همزمان با تمركز حضور فانتومهاي F-4D در شيراز، اسكادران تاكتيكي 33 و 34 در پايگاه سوم نوژه همدان با جنگنده‌هاي F-4E تشكيل مي‌شود. بدين ترتيب دست كم 120 فروند جنگنده F-4E و تقريبن تمامي هواپيماهاي RF-4E تنها در سه پايگاه متمركز مي‌شوند: مهرآباد تهران، نوژه همدان و بوشهر. پايگاه شيراز نيز داراي جنگنده‌هاي F-4D و F-14A بود.
سرانجام اينكه هواپيماهاي RF-4E كه در طول جنگ با عراق درون يگانهاي F-4E در مهرآباد، نوژه و بوشهر حضور داشتند، در سالهاي اخير تنها در اختيار پايگاه سوم نوژه همدان قرار گرفته‌اند. امروزه تعداد RF-4E های موجود در نیروی هوایی اسلامی، بین یک تا سه فروند گمانه زنی میشود.
عكسي تاریخی از پايگاه هوايي الرشيد بغداد – در عكس سايه فانتوم RF-4E و سايتهاي غافلگير شدهء سام3 به خوبي مشخص هستند. (خلبان: بهرام ایکانی)
در ساعت 5:30 بامداد روز 23 سپتامبر 1980 برابر يكم مهر 1359، هشت فروند فانتوم F-4E جمعي پايگاه يكم شكاري مهرآباد، هركدام مسلح به هشت بمب سقوط آزاد MK82 و 4 بمب خوشه‌اي BL755 به همراه دو موشك هوا به هواي اسپارو و سه مخزن سوخت خارجي به پايگاه هوايي الرشيد بغداد حمله كردند. در پي اين هشت فانتوم، يك هواپيماي شناسايي RF-4E پرواز مي‌كرد كه مي‌بايست از صحنه‌هاي پس از بمباران عكسبرداري مي‌كرد. با توجه به دوري راه، كمبود سوخت جدي بود اما بر اساس دستور سرفرماندهي، الويت سوختگيري هوايي با RF-4E بود. اين هشت فروند به صورت دو دسته 4 فروندي از ارتفاع بسيار پايين وارد خاك عراق شدند و بلافاصله پس از رسيدن به بغداد، پدافند سنگين بغداد را پيش روي خود ديدند. فانتومها براي سردرگم كردن سايتهاي سام به سرعت از يكديگر جدا شدند، سپس مانور داده و هدف خود يعني پايگاه الرشيد را مورد اصابت قرار دادند. چندين ساختمان در پايگاه الرشيد به كلي با خاك يكسان شد و باند پروازي در چند نقطه مورد اصابت قرار گرفت و وسايل نقليه روي باند به طور كلي نابود شدند. ثانيه‌هايي پس از حمله فانتومهاي پايگاه يكم، فانتومهاي پايگاه سوم بوشهر نيز سر مي‌رسند و پس از پرواز در لابه‌لاي ساختمانهاي بغداد، پايگاه الرشيد دوباره مورد بمباران سنگين قرار مي‌گيرد. متاسفانه در اين روز 3 فانتوم و 4 خلبان شجاع به دليل كمبود سوخت از دست مي‌روند.
به تاریخ 25 سپتامبر 1980 برابر سوم مهر 1359، جنگندهء F-4E به خلباني سرهنگ علي بختياري به هنگام بازگشت از بمباران پایگاه نیروی دریایی عراق در بندر ام القصر، در حدود 20 مایلی درون خاک عراق، هدف یک موشک هوا به هوای جنگنده عراقی قرار میگیرد. این فانتوم در جایی نزدیک به پایگاه هوایی امیدیه بر روی زمین خاکی فرود اضطراری انجام میدهد و خدمه نیز به دلیل فعال شدن سیستم خودکار اجکت، با استفاده از صندلی پران بیرون میآیند.
اما برای نخستین بار در تاریخ نیروی هوایی ایران، تکنیسینهای فانتوم مجبور میشوند بال راست این فانتوم E را تعویض نمایند. پس از 64 هفته کار شبانهروزی مداوم و بکارگیری 15000 ساعت کار تعمیراتی به خدمت باز میگردد و تاکنون نیز در سرویس باقی مانده است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر