معرفي جنگنده سوپر هورنت (2)

.
قسمت پيشين نوشتار را در اينجا خوانديد.
.

سامانه های آويونيك سوپر هورنت
قسمتهاي آويونيك جنگنده سوپر هورنت تا 90 درصد با هورنت هاي C و D يكسان است. نمايشگرهاي رنگي سوپر هورنت، لمسي هستند. نمايشگر بزرگ در وسط، يك رسانه چندكاره است؛ ضمن اينكه يك نمايشگر پيشرفته جهت نشان دادن ميزان سوخت موجود نيز در كابين تعبيه شده است.

.

.
سوپر هورنت از سيستم ديجيتال كنترل «پرواز با سيم» چهاركاناله بهره مي برد و به هنگام وارد آمدن برخي آسيبها به بدنه در ميدان نبرد، وظيفه تصحيح پرواز را نيز انجام مي دهد. نور درون كابين و همچنين نمايشگرها و سوئيچ هاي سوپر هورنت به نحوي طراحي شده اند كه خلبانان قادر مي شوند از دوربين هاي ديد در شب بدون نگراني از انعكاس نامطلوب و كوركننده نورهاي كابين، بهره ببرند.

.

JHMCS

.

یکی از بهینه سازی های انجام شده در کابین سوپر هورنت، نصب سامانه سخنگو و هدفياب (JHMCS) در داخل کلاه خلبانی می باشد که نخستین بار به تاریخ 18 می 2007 بر روی سوپر هورنت های اسکادران VFA-213 نصب گردید. این سامانه كه در گونه F بر روی هر دو کابین قرار می‏گیرد، چندين نياز و آگاهي همچون هدفگيري درست و بجاي موشك گرماياب سايدوايندر AIM-9X در زاويه كاملن بسته را بدون نياز به گردش جنگنده حول محور عرضي به سمت هدف، به خدمه گوشزد مي نمايد. به هنگام عملياتهاي شبانه، تصاوير بدست از سامانه هاي FLIR و IRST، بر روي نمايشگر JHMCS كه درون كلاه خلباني قرار دارد، پديدار مي شود كه البته در چنين عملياتهايي، بهره گيري از دوربين هاي ديد در شب به همراه سامانه JHMCS يك نياز كليدي جهت موفقيت عمليات است. يكپارچگي اين سامانه با موشك سايدوايندر AIM-9X كه داراي جستجوگر كانوني و سيستم تغيير بردار رانش در قسمت راكت مي باشد، از اين گونه سايدوايندر، يك جنگ افزار بسيار كارآمد براي نبردهاي نزديك هوايي يا داگفايت ساخته است. سامانه JHMCS اين امكان را براي خلبان سوپر هورنت فراهم مي سازد تا بدون نياز به گردش، تنها با چرخاندن كلاه خلبانيش، تا 80 درجه نسبت به محل دماغه هواپيما، موشك را به سمت هدف شليك نمايد. سوپر هورنت همچنين داراي سامانه اي موسوم به SHARP يا Share Reconnaissance Pod مي باشد كه سيستمي است بسيار با كيفيت و ديجيتال جهت انجام شناسايي هوايي در روز و شب و تمامي شرايط آب و هوايي.

رادار پیشرفته AN/APG-79
سوپر هورنت از راداري بهره مي گيرد كه داراي كمترين ميزان آشكارسازي امواج راداري در بين تمامي جنگنده هاي حال حاضر جهان است كه اين ميزان از رادار اف-22 و اف-35 نيز كمتر ارزيابي مي شود! اين امواج باعث افزايش سطح مقطع راداري جنگنده مي شوند. اين در حاليست كه سوپر هورنت همانند اف-22 اساسن يك جنگنده استيلث نيست ولي سطح مقطع راداري آن از نماي روبرو به ميزان فراواني از جنگنده هاي نسل پيشين كوچكتر است.
.

پوشش روي رادار APG-79، بر خلاف ساير جنگنده ها به جاي اينكه به سمت راست باز شود، به سمت جلو مي لغزد و اين طراحي به دليل محدودیت فضا بر روي عرشه ناوهاي هواپيمابر است.

.
سه رادار پيشرفته هوايي ويژه كار در تمام شرايط آب و هوايي APG-65 ، APG-73 و APG-79 توسط شركت هيوز ايركرافت جهت نصب بر روي جنگنده هاي هورنت و سوپر هورنت طراحي و ساخته شده اند؛ البته رادار تازه وارد APG-79، گونه AESA يا اسكن الكترونيكي فازي آرايه اي رادار APG-73 مي باشد. امروزه APG-79، رادار اصلي سوپر هورنت به شمار مي رود و APG-73 تنها در شمار اندكي از سوپر هورنت هاي ابتدايي يافت مي شود. هر سه رادار در فركانس I band كه همان 8 تا 12 گيگاهرتز است كار مي كنند و از نوع پالس – داپلر مي باشند. براي اين رادارها جهت عمليات هوا به هوا، ضمن وجود توانمندي ديد پايين – شليك پايين، چندين حالت جستجو، رهگيري و شناسايي نيز پيش بيني شده است.
.

عكسي كه سامانه ATFLIR از يك تاسيسات روي زمين تهيه كرده است.
.

حالتهاي هوا به زمين رادار APG-79 به شرح زير هستند:
1- استفاده از پرتوافكني داپلر براي شناسايي اجسامي با لبه هاي تيز (همچون ساختمانها)
2- نقشه يابي بر اساس كنارهم گذاري الگوهاي يافت شده
3- نقشه يابي مصنوعي از سطح زمين
4- جستجو براي اجسام متحرك و ثابت روي سطح دريا

رادار APG-79 توانمندي رهگيري و نظارت مداوم اهداف هوايي را دارد و اين ويژگي به دليل استفاده از آنتن هايي با تكنولوژي solid-state بدست آمده است. اين توانايي باعث اعتماد بيشتر و كاهش فراوان هزينه هاي نگهداري آن نسبت به رادارهاي قديمي مي شود.
.

كابين عقب و جلو در سوپر هورنت F، ضمن اينكه هدفهاي كاملن گوناگون زميني را زيرنظر دارند، مراقب جنگنده هاي دشمن نيز هستند.
.

رادار اسکن الکترونیکی APG-79 چندین برتری بسیار مهم و بی همتا به سوپر هورنت می بخشد. به وسیلهء این رادار، خدمه سوپر هورنت قادر می شوند به راحتی همزمان با اهداف هوایی و زمینی درگیر شوند. این رادار، کیفیت بسیار بالایی را با نقشه سازی سطح زمین برای اهداف بسیار دوردست در اختیار می گذارد. همچنین به راحتی اهداف بسیار کوچک را نیز شناسایی می‏کند؛ اهدافی همچون موشکهای شلیک شده. این رادار، اهداف هوایی را در فاصله هایی بسیار دورتر از برد موشکهایی همچون آمرام شناسایی می‏کند.

رادار APG-79 با تمامي جنگ افزارهاي موجود براي اف-18 هورنت سازگاري كامل دارد، ضمن اينكه توانايي شليك موشك مدرن آمرام نيز در آن پيش بيني شده و قادر است همزمان چندين موشك آمرام را به سمت هدفهای گوناگون كه در پهناي افق و در ارتفاعهاي بالا و پايين پراكنده شده اند، هدايت كند. آزمونهاي رسمي رادار APG-79 كه اصطلاحن OPEVAL (برگرفته شده از واژه هاي Operation Evaluation) در دسامبر 2006 كامل گشته و تا پايان ژانويه 2007، شمار 28 جنگنده سوپر هورنت با اين رادار تجهيز شدند. برخي از اين رادارها اشكالات نرم افزاري داشتند كه تا پايان سال مالي 2007، همگي برطرف گشتند. تا پايان جولاي 2008، كمپاني رايتئون، 100 دستگاه رادار APG-79 را به نيروي دريايي ايالات متحده تحويل داد و در سوم ژوئن 2008، نيروي دريايي، نخستين هواپيماي جنگ الكترونيك سوپر هورنت به نام EA-18G Growler با رادار APG-79 را دريافت نمود. نيروي دريايي ايالات متحده قصد دارد تا 400 دستگاه از اين رادار را دريافت كند.

AN/ASQ-228 يا ATFLIR
Advanced Targeting Forward Looking InfraRed
سامانه هدفيابي مادون قرمز بسيار پيشرفته ATFLIR كه نام رسمي آن AN/ASQ-228 مي باشد، يكي از عوامل برتري سوپر هورنت به جنگنده هاي همرده اش ارزيابي مي گردد. اين سامانه حسگر الكترواپتيكال و سامانه هدفگيري ليزري سوپر هورنت مي باشد.

ای تی فلیر (حسگر جلونگر پیشرفته) در زیر جنگنده اف-18 هورنت

.

تصويري كه از رهگيري يك بمب افكن B-2 به وسيله سامانه ATFLIR با دوربين الكترواپيتكال ثبت شده است!

سیستمهای دفاع الکترونیک در سوپر هورنت
Integrated Defensive Countermeasures
سامانه هاي دفاعي سوپر هورنت به صورت یکپارچه درون مجموعه اي كه IDECM ناميده مي شوند، قرار گرفته اند. اين مجموعه شامل سیستمهای زير مي باشد:
* سيستم ضدعمل الكترونيك ALE-47
* فريبنده راديويي بسیار پیشرفته ALE-55 براي از كار انداختن فرستنده رادار دشمن و خارج ساختن جنگنده از قفل راداري
* گيرنده اخطار راداري AN/ALR-67(V)3
* پيش اخطار و محافظ كننده در برابر پارازيت به نام ALQ-165 ASPJ
* هشدارگر مادون قرمز و ماوراي بنفش نزديك شدن موشك موسوم به MAWS
* پارازیت انداز AN/ALQ-214

سوپر هورنت به نقش تانكر
بر خلاف هورنت، کمپانی مک دانل داگلاس سوپر هورنت را به نحوی طراحی کرده است که بتواند نقش یک تانکر سوخترسان (ARS) را بازی کند. بدین ترتیب با بازنشست شدن هواپیماهای قدیمی S-3B Viking و KA-6D که با انجام برخی دگرگونیها، نقش تانکر را در نیروی دریایی داشتند، سوپر هورنت جای آنها را به راحتی پر می نماید. مخزن میانی تا 330 گالن آمریکایی (1200 لیتر) سوخت را به وسیله لوله خرطومی شکل انتقال می دهد. در کنار مخزن میانی، چهار مخزن خارجی هریک به ظرفیت 480 گالن آمریکایی (1800 لیتر) و مخازن داخلی جمعن به وزن 29000 پاوند (13000 کیلوگرم) کل سوخت سوپر هورنت تانکر را شامل می شوند.
.

.

سوپر هورنت ها به زودي به سامانه رهگيري هوايي بر اساس پرتوهاي فرو سرخ يا IRST مجهز خواهند شد كه اساسن سامانه اي پسيو يا بدون آشكارسازي است، به وسيلهء حسگرهاي دوربرد خود، پرتوهاي موج بلند فرو سرخ را شناسايي مي كند. اين سامانه به شكل يك سنسور در قسمت جلويي مخزن سوخت مياني بدنه نصب خواهد شد و انتظار مي رود زودتر از سال 2013 عملياتي نشود. به تاريخ 19 مي 2009 كمپاني لاكهيد مارتين اعلام كرد كه براي ساخت اين سنسور توسط بوئينگ برگزيده شده است.
.

سنسور فرو سرخ (IRST) در قسمت جلويي تانك سوخت مياني سوپر هورنت به خوبي مشخص است.
.

برخي از عملياتهاي قابل انجام توسط سوپر هورنت عبارتند از:
* بمباران ضربتي در شب يا روز به وسيله جنگ افزارهاي بسيار دقيق هدايت شونده
* انجام عمليات ضد پدافند هوايي
* اسكورت جنگنده ها
* پشتيباني نزديك هوايي (CAS)
* شكستن پدافند هوايي دشمن روي زمين (SEAD)
* انجام عمليات ضربتي روي دريا
* انجام عمليات شناسايي – جاسوسي
* انجام عمليات پيش آگاهي از خطرات هوايي (FAC)
* انجام عمليات سوخترساني به ساير جنگنده ها
* پرتاب محموله از طريق جايگاه موسوم به PDU-5

سوپر هورنت در جنگ
بر خلاف بسياري از جنگنده هاي امروزي كه هيچگاه امكان شركت در كارزار واقعي را بدست نياورده اند و شايد هم هيچگاه بدست نياورند، سوپر هورنت اين فرصت را براي حضور در جنگ داشته و بدين ترتيب كاستي هاي آن در چنين موقعيتهايي آشكار و برطرف شده اند. نخستين يگان از جنگنده هاي سوپر هورنت كه در جنگ شركت جستند، اسكادران VFA-115 بود كه در ششم نوامبر 2002 دو جنگنده بمب افكن سوپر هورنت E از اين يگان در پاسخ به واكنش دشمن، در يك عمليات ضربتي در منطقه پرواز ممنوع در جنوب عراق وارد كارزار شدند. آنها دو جنگ افزار هوا به زمين را به سمت مركز فرماندهي پدافند هوايي در الكوت و يك ساختمان در پايگاه الطليل شليك نمودند. با انجام اين عمليات، نخستين بار اين امكان فراهم شد تا بمب 2000 پوندي هدايت شونده ماهواره اي JDAM توسط سوپر هورنت پرتاب گردد.
.

.
در جريان عمليات آزادسازي عراق در سال 2003، اسكادرانهاي VFA-14، VFA-41 و VFA-115 به وسيله جنگنده هاي سوپر هورنت، عملياتهاي پشتيباني نزديك هوايي (CAS)، شكستن پدافند هوايي عراق (SEAD)، پيش آگاهي (FAC) و سوختگيري هوايي انجام دادند. در هشتم سپتامبر 2006، جنگنده هاي سوپر هورنت اسكادران VFA-211 با استفاده از بمبهاي هدايت ليزري GBU-12 و GBU-38 به مقرهاي گروهك آدمكشي طالبان در غرب و شمال غرب قندهار حمله كردند. اين نخستين ماموريت جنگي اسكادران ياد شده به شمار مي آمد. در بين سالهاي 2006 تا 2007، جنگنده هاي سوپر هورنت اسكادران VFA-103 ناو هواپيمابر دوايت آيزنهاور، در چندين ماموريت جنگي بر فراز عراق و سومالي شركت جستند. همزمان اسكادرانهاي VFA-131 و VFA-83 شمار 140 بمب هدايت شونده بسيار دقيق بر روي 70 هدف پرتاب نمودند.

تا اكتبر 2008، نيروي دريايي ايالات متحده شمار 367 فروند جنگنده سوپر هورنت را در خدمت داشت. همچنين با انجام برخي بهينه سازيها، عمر خدمتي سوپر هورنت در نيروي دريايي ايالات متحده به 10000 ساعت رسيده است كه در برابر عمر 2400 ساعتي MiG-29K در نيروي دريايي روسيه، بسيار قابل توجه و ارزشمند مي نمايد. در 14 مي 2010 بوئينگ اعلام كرد كه پنتاگون قصد دارد 66 فروند سوپر هورنت و 58 فروند گونه جنگ الكترونيك آن يعني EA-18G را خريداري نمايد. با حساب آخرين سفارش نيروي دريايي، تا چهار سال آينده، شمار سوپر هورنت ها به 515 فروند و شمار گونه EA-18G به 114 فروند خواهد رسيد.

استراليا كه يكي از مشتريان جهاني اف-35 بود، با طولاني شدن زمان ورود به خدمت اين جنگنده، تصميم گرفت 24 فروند جنگنده سوپر هورنت از سري Block I را تا زمان آماده شدن اف-35 ها به خدمت گيرد و جايگزين بمب افكن هاي قديمي اف-111 خود نمايد. اما اين خريد در استراليا باعث بحث و جدلهاي فراواني در بين نظاميان ارشد و سناتورهاي استراليا گرديد. آنها استدلال مي كردند پرداخت هزينه بسيار گزاف 6 ميليارد دلار براي خريد 24 جنگنده در نقش مقطعي تا زمان آماده شدن اف-35 منطقي نيست و اصولن بمب افكن هاي اف-111 مي توانستند تا سال 2020 همچنان در خدمت باقي بمانند؛ ضمن آنكه اف-111 بمب افكن هاي بسيار توانمندي بودند و برد عملياتي قابل توجهي نيز داشتند.

ويژگيهاي سوپر هورنت
تعداد خدمه: در گونه E يك نفر و در گونه F دو نفر
طول: 18.31 متر
گستردگي بالها: 13.62 متر
ارتفاع:4.88 متر
مساحت بالها: 46.45 متر مربع
وزن خالي: 13900 كيلوگرم
وزن بارگذاري شده: 21320 كيلوگرم
بيشترين وزن قابل برخاست: 29900 كيلوگرم
پيشرانه: دو دستگاه موتور توربوفن F414-GE-400 ساخت جنرال الكتريك
كشش خشك: 14000 پاوند فيت = 62.3 كيلونيوتن براي هر موتور
كشش با پس سوز: 22000 پاوند فيت = 97.9 كيلونيوتن براي هر موتور
ميزان سوخت ذخيره شده داخلي: 6530 كيلوگرم براي گونه E و 6145 كيلوگرم براي گونه F
ميزان سوخت خارجي: 5 مخزن 480 گالني = 16380 پاوند = 7430 كيلوگرم
قيمت: 60 ميليون دلار

توانمندي
بيشترين سرعت: 1.8 ماخ = 1190 مايل بر ساعت = 1900 كيلومتر بر ساعت در ارتفاع 40000 فوتي (12190 متر)
برد پروازي: 1275 ناتيكال مايل = 2346 كيلومتر با دارا بودن تنها دو موشك سايدوايندر در نوك بالها
شعاع پروازي جنگي: 390 ناتيكال مايل = 449 مايل = 722 كيلومتر
برد عبوري: 1800 ناتيكال مايل = 2070 مايل = 3330 كيلومتر
سقف پرواز خدمتي: 50000 فوت = 15000 متر
ميزان بارگذاري بالها: 453 كيلوگرم براي هر متر مربع
نسبت كشش به وزن: 0.93
حد تحمل شتاب گرانش: g 7.6

جنگ افزارها:
يك دستگاه مسلسل 20 م م از گونه M61 Vulcan با 578 تير فشنگ
داراي 11 جايگاه سخت جهت آويز انواع جنگ افزار: 2 در نوك بالها، 6 در زير بالها و 3 در زير بدنه براي 8050 كيلوگرم بار
موشكهاي هوا به هوا: سايدوايندر، آمرام و اسپارو
موشكهاي هوا به زمين: ماوريك، SLAM-ER، موشك ضدرادار HARM، بمب بالدار هدايت شونده JSOW و موشك ضدكشتي هارپون

بمبها:
بمب هدايت شونده ماهواره اي JDAM
بمب هدايت هدايت ليزري Paveway
انواع بمبهاي سري MK 80
بمب خوشه‌اي CBU-87، CBU-78 Gator، CBU-97 و MK 20 Rockeye II

جنگنده سوپر هورنت F با ادوات شناسايي و عكسبرداري، دستمايه فيلم ديدني پشت خطوط دشمن گرديد. در جريان اين فيلم، خدمه يك سوپر هورنت، مامور انجام عمليات شناسايي بر فراز يوگوسلاوي در جريان نسل كشي صربها در بوسني و هرزگوين مي گردند. پس از برخاست از عرشه ناو هواپيمابر، خلبان با دريافت علائمي مبني بر وجود سامانه هاي پدافند هوايي موشكي صربها، اندكي از مسير اصلي پروازي خود خارج مي شود و از سامانه هاي و ادوات جنگي صربها كه حضورشان در آن منطقه غيرقانوني است عكسبرداري مي نمايد اما به هنگام بازگشت، هدف يك موشك SA-9 صربها قرار مي گيرد؛ خلبان و كمك هر دو اجكت مي كنند و در كوههاي منطقه مخفي مي شوند. تيم جستجوي صربها، خلبان را دستگير كرده و درجا وي را مي كشد. كمك خلبان در جريان تعقيب و گريز در كوهها و جنگلها، متوجه كشتار گسترده مردم توسط صربها مي گردد و سرانجام توسط تيم نجات نيروي دريايي ايالات متحده در حالي كه موفق شده حافظه مربوط به داده هاي عمليات شناسايي را با خود به همراه بياورد، نجات داده مي شود.

ادامه دارد.

.